Η πόλη της Θεσσαλονίκης, για αρκετούς αιώνες η δεύτερη σημαντική πόλη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, έπαιξε σημαντικό ρόλο για τον Χριστιανισμό κατά τον Μεσαίωνα ως σημαντικό οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο στην ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής χερσονήσου και κοσμήθηκε από πλείστα κτίρια και μνημεία – ιδιάιτερης αρχιτεκτονικής αξίας – που διασώζονται έως και σήμερα. Λόγω της σημασίας της Θεσσαλονίκης κατά την παλαιοχριστιανική και βυζαντινή περίοδο, η πόλη περιέχει αρκετά παλαιοχριστιανικά μνημεία που συνέβαλαν σημαντικά στην ανάπτυξη της βυζαντινής τέχνης και αρχιτεκτονικής σε ολόκληρη την Βυζαντινή Αυτοκρατορία και την Σερβία. Η εξέλιξη της αυτοκρατορικής βυζαντινής αρχιτεκτονικής και η ευημερία της Θεσσαλονίκης συμβαδίζουν, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όταν η πόλη συνέχιζε να ακμάζει. Παρά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1430, τα παλαιοχριστιανικά μνημεία δεν καταστράφηκαν και ταξιδιώτες όπως ο Παύλος Λουκάς και ο Αμπντούλ Μετζίτ Α΄ καταγράφουν τον πλούτο της πόλης ως προς τα χριστιανικά μνημεία κατά την διάρκεια του ελέγχου της πόλης της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς.
Το 1988 δεκαπέντε μνημεία, που χρονολογούνται από τα Παλαιοχριστιανικά Χρόνια (4ος αι. μΧ) εως και την Υστεροβυζαντινή Περίοδο (13ος – 14ος αι.), εντάχθηκαν στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO[1][2].
Τα βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης (4ος – 5ος αι.)
Η Ροτόντα του Αγίου Γεωργίου (4ος αι.)
Η βασιλική της Παναγίας Αχειροποίητου (5ος αι.)
Ο Ναός του Οσίου Δαυίδ (Μονή Λατόμου) (6ος αι.)
Η βασιλική του Αγίου Δημητρίου (7ος αι.)
Ο Ναός της Αγίας Σοφίας (8ος αι.)
Ο Ναός της Παναγίας των Χαλκέων (11ος αι.)
Ο Ναός της Αγίας Αικατερίνης (13ος αι.)
Η Μονή Βλατάδων (14ος αι.)
Ο Ναός του Σωτήρος (14ος αι.)
Ο Ναός του Προφήτη Ηλία (14ος αι.)
Ο Ναός των Αγίων Αποστόλων (14ος αι.)
Ο Ναός του Αγίου Παντελεήμονα (14ος αι.)
Ο Ναός του Αγίου Νικολάου του Ορφανού (14ος αι.)
Τα Βυζαντινά Λουτρά (14ος αι.)