Το ακατοίκητο νησάκι των Κυκλάδων φιλοξενεί σπάνια πανίδα, κατόπιν άδειας, όμως, προσφέρεται και για όσους αγαπούν τις δύσκολες πεζοπορικές διαδρομές
Με τη διεθνή προβολή που έχουν γνωρίσει εδώ και χρόνια οι Κυκλάδες και γενικότερα το κομμάτι αυτό του νότιου Αιγαίου, περιμένει κανείς ότι δεν θα υπάρχει, πια, καμία ανεξερεύνητη γωνιά στην περιοχή τους. Άλλωστε αρκετοί, πλέον, έχουν ανακαλύψει ακόμα και νησάκια σαν την Πολύαιγο ή τη Ρήνεια, που οπωσδήποτε δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας, ούτε προσφέρονται για μαζικό τουρισμό.
Η Αντίμηλος, όμως, μάλλον δικαιούται τον τίτλο του πιο άγνωστου σημείου των Κυκλάδων. Και μία κρίσιμη αιτία γι’ αυτό είναι ότι ανήκει στο όχι και τόσο εξερευνημένο Μυρτώο Πέλαγος, όντας ένα μικρό, απόκρημνο νησί, με καθεστώς εθνικού δρυμού. Πράγμα που δυσκολεύει αρκετά την επίσκεψη, αφού οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να εξασφαλίσουν τη σχετική άδεια.
Παρ’ όλα αυτά, η Αντίμηλος έχει τη δική της, άγρια ομορφιά, όπως και μία από τις πιο ανέγγιχτες παραλίες στην Ελλάδα, ενώ θεωρείται και σπάνιος προορισμός για όσους αγαπούν τις δύσκολες πεζοπορικές διαδρομές. Το μαρτυρούν όσοι κατά καιρούς μπόρεσαν να την επισκεφθούν και να την περπατήσουν, στο πλαίσιο φυσικά κάποιας ειδικά αδειοδοτημένης εκδρομής, με εκκίνηση από τη γειτονική Μήλο.
Ένα νησί-εθνικός δρυμός, δύσκολα προσπελάσιμο
Όπως δείχνει και το όνομά της, η Αντίμηλος βρίσκεται πολύ κοντά στη Μήλο, στην οποία υπάγεται άλλωστε και γεωγραφικά: απέχει 5 ναυτικά μίλια από το ακρωτήριο Βάνι, στη δυτική της πλευρά (που βρέχεται από το Μυρτώο Πέλαγος και όχι από το Αιγαίο), όντας ορατή τόσο από την πρωτεύουσά της, όσο και από τη γνωστή παραλία Πλάθιενα. Οι ντόπιοι, βέβαια, προτιμούν να την αποκαλούν Ερημόμηλο: ονομασία που ιστορικά φαίνεται πιο ορθή από την επίσημη, αφού διάφορες πηγές διαβεβαιώνουν ότι έτσι την έλεγαν και κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα.Η Αντίμηλος έχει έκταση 8.801 τ.χλμ., με την υψηλότερη κορυφή να φτάνει σε υψόμετρο 671 μέτρων. Μάλιστα, πολύ παλιά η κορυφή αυτή ήταν ηφαίστειο, από το οποίο πλέον έχει απομείνει μόνο ο ανενεργός κρατήρας. Το νησί είναι βραχώδες, με ιδιαίτερα απόκρημνες πλαγιές (πέφτουν στη θάλασσα σχεδόν δίχως να σχηματίζουν ακτές) και στις δικές μας μέρες είναι ακατοίκητο. Κάτι, ωστόσο, που θεωρούμε ότι δεν ίσχυε πάντα. Στην αρχαιότητα, λ.χ., η Αντίμηλος λεγόταν Έφυρα (ή Έφορα) και διέθετε στρατηγική σημασία, καθώς από εκεί ατενίζει κανείς μεγάλο μέρος του γύρω πελάγους. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που έχουν βρεθεί αρχαιολογικά ευρήματα δηλωτικά ανθρώπινης παρουσίας (επεξεργασμένοι οψιανοί ή χάλκινες αιχμές βελών), η οποία μπορεί να ανάγεται ακόμα και στην προϊστορική εποχή.
Ίχνη κατοίκησης υπάρχουν και από τους Ρωμαϊκούς αιώνες, αλλά ως το 1628 η Αντίμηλος είχε εγκαταλειφθεί: ο Άγγλος πειρατής (και αργότερα λόρδος) Kenelm Digby, ο οποίος δρούσε τότε στην περιοχή, γράφει ότι οι Μηλιώτες την αποκαλούσαν «Νησί του Διαβόλου», πιστεύοντας ότι δαιμόνια έδιωξαν όσους ζούσαν κάποτε εκεί. Ως το 1839, πάντως, τέτοια πιστεύω φαίνεται ότι είχαν υποχωρήσει, καθώς ο χειρούργος Horner του Ναυτικού των Η.Π.Α. μαρτυρά ότι οι κάτοικοι της Μήλου έρχονταν εδώ για να κυνηγήσουν αγριοκάτσικα. Λίγο πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, επίσης, το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό εγκατέστησε παρατηρητήριο και σταθμό ασυρμάτου στην κορυφή της, ενώ κατασκεύασε και υπόγεια δεξαμενή υδάτων.
Η Αντίμηλος δεν έχει καθόλου δέντρα, καλύπτεται όμως από πλούσια θαμνώδη βλάστηση (φρύγανα, ασπάλαθοι, θυμάρι, μακκία, κ.ά.), ενώ φιλοξενεί και σπάνια πανίδα, όπως ειπώθηκε και παραπάνω. Πιο συγκεκριμένα, εδώ ζει το αγριοκάτσικο Capra aegagrus pictus, το οποίο απαντά πλέον μόνο στα βουνά της Κρήτης, στη Γιούρα των Βορείων Σποράδων και στη Γρανάδα της Ισπανίας. Το νησί, επίσης, θεωρείται σημαντική περιοχή για τα πουλιά, καθώς αρκετά είδη το χρησιμοποιούν ως στάση ή ως ήσυχο καταφύγιο (μεταξύ τους και τα γεράκια που είναι γνωστά ως μαυροπετρίτες), ενώ υπάρχει κι ένας ακόμα ξεχωριστός κάτοικος: η λεγόμενη οχιά της Μήλου (Macrovipera schweizeri), η οποία είναι διαβόητα δηλητηριώδης –από τα πιο δηλητηριώδη φίδια στην Ελλάδα– μα πλέον κινδυνεύει με εξαφάνιση. Για τους λόγους αυτούς, η Αντίμηλος έχει κηρυχθεί σε εθνικό δρυμό και σε τόπο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ενώ έχει ενταχθεί και στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας Natura 2000.
Πώς μπορείτε να επισκεφθείτε την Αντίμηλο
Λόγω του καθεστώτος εθνικού δρυμού που τη διέπει, η επίσκεψη στην Αντίμηλο επιτρέπεται μόνο με ειδική άδεια από τη Διεύθυνση Δασών Κυκλάδων (αν βρίσκεστε στη Μήλο, απευθυνθείτε στο τοπικό Δασονομείο). Ακόμα λοιπόν κι αν διαθέτετε δικό σας σκάφος, μπορείτε να πλησιάσετε –σημειώστε ότι το βάθος των νερών είναι σημαντικό, ακόμα και κοντά στο νησί– μα όχι και να αποβιβαστείτε. Από την άλλη, υπάρχει η δυνατότητα να έρθετε εδώ με κάποια από τις αδειοδοτημένες εκδρομές που διοργανώνει κατά καιρούς ο Όμιλος Φίλων Βουνού & Θάλασσας Μήλου, εκκινώντας από τον Αδάμαντα, από όπου μπορείτε να φτάσετε μέσα σε μισή με μία ώρα (αναλόγως του σκάφους που θα χρησιμοποιηθεί). Τέτοιες εκδρομές, βέβαια, δεν διοργανώνονται σε τακτική βάση.
Κρίνοντας από την εκδρομή του 2020, ένα συνηθισμένο πρόγραμμα μπορεί να περιλαμβάνει τον περίπλου του νησιού, στάση στη μικρή παραλία που υπάρχει στην ανατολική του πλευρά –μία από τις πιο απόμερες και ανέγγιχτες σε όλη την Ελλάδα, όπως ειπώθηκε και στην εισαγωγή– και ενδεχόμενη ανάβαση στην κορυφή, υπό τον έλεγχο του Δασονομείου Μήλου. Η τελευταία είναι κι αυτή που χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης ανάμεσα στους φίλους των δύσκολων πεζοπορικών διαδρομών: η πορεία διαρκεί γύρω στις 3 ώρες, με την κατάβαση, έπειτα, να χρειάζεται περίπου 2 ώρες. Απαιτείται εμπειρία, προμήθειες νερού, καλά αθλητικά παπούτσια ή μποτάκια, τροφή, καπέλο και ελαφρύ ντύσιμο (συστήνεται το μακρύ παντελόνι), όπως και μπατόν ορειβασίας. Επιπλέον, πρέπει να είστε προσεκτικοί με τις προαναφερόμενες οχιές, τις οποίες δεν πρέπει να ενοχλήσετε για κανέναν λόγο.