Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Χρυσοπηγής βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την πόλη των Χανίων. Ιδρύθηκε στα μέσα του 16ου αιώνα, την τελευταία περίοδο της Βενετοκρατίας στην Κρήτη. Είναι αφιερωμένη στην Παναγία την Ζωοδόχο Πηγή, η οποία έχει την επωνυμία «Χρυσοπηγή».
Κτήτορας της Μονής υπήρξε ο ιατρός και φιλόσοφος Ιωάννης Χαρτοφύλακας, επιφανής Χανιώτης που έζησε στα μέσα του 16ου αιώνα και ίδρυσε την Μονή ως ανδρική. Την περίοδο της Βενετοκρατίας η Μονή Χρυσοπηγής αναδείχθηκε σε σημαντικό πνευματικό κέντρο για τα Χανιά με πολλούς μοναχούς και πλούσια βιβλιοθήκη. Κατά την Τουρκοκρατία, το έτος 1654, η Μονή έγινε Πατριαρχικό Σταυροπήγιο. Υπέφερε πολλά δεινά από τους Οθωμανούς και το 1821, στην έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, καταστράφηκε και ερημώθηκε. Από το έτος 1848 και εξής, το μοναστήρι ανακαινίστηκε και επανδρώθηκε εκ νέου.
Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Μονή χρησιμοποιήθηκε ως διοικητήριο των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής. Οι μοναχοί υποχρεώθηκαν να απομακρυνθούν και προκλήθηκαν μεγάλες φθορές και αλλοιώσεις στην αρχιτεκτονική δομή των κτηρίων. Ακολούθησε περίοδος παρακμής και μαρασμού της Μονής.
Στα 1976, η Μονή Χρυσοπηγής μετατράπηκε σε γυναικείο κοινόβιο. Η νέα αδελφότητα αναστήλωσε την Μονή εκ θεμελίων, πραγματοποιώντας παράλληλα ανακαινιστικό έργο σε πνευματικό και πολιτιστικό επίπεδο.
Στη Μονή Χρυσοπηγής το επίκεντρο της ζωής είναι η λατρεία. Η Θεία Λειτουργία και όλες οι καθημερινές ακολουθίες είναι πόλος έλξης για πολλούς νέους, οι οποίοι προσέρχονται στη Μονή από εγγύς και μακράν.
Οι αδελφές της Μονής εργάζονται εξασκώντας τις παραδοσιακές μοναστηριακές τέχνες, όπως είναι η αγιογράφηση εικόνων και η τοιχογραφία ναών, η χρυσοκεντητική, η λιθογλυπτική, η βιβλιοδεσία, η μελισσοκομία, η κηροπλαστική, η παρασκευή λιβανιού και χειροποίητου σαπουνιού κ.ά.
Σημαντική δραστηριότητα της Μονής είναι και η έκδοση βιβλίων. Τα βιβλία με λόγους του Αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες.
Τα κτήματα της Μονής καλλιεργούνται με μεθόδους βιολογικής καλλιέργειας. Από τα βιολογικά προϊόντα της Μονής, το ελαιόλαδο, το οποίο παράγεται σε μεγαλύτερες ποσότητες, διατίθεται με κατάλληλη συσκευασία στο εμπόριο.
Η αδελφότητα της Μονής στοχεύει στην οικολογική ευαισθητοποίηση και με ενέργειες κοινωνικής παρέμβασης, όπως τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, που απευθύνονται σε μαθητές όλων των βαθμίδων, σε φοιτητές και σε άλλες ομάδες νέων ανθρώπων.
Στη Μονή Χρυσοπηγής λειτουργούν Εκκλησιαστικό και Λαογραφικό Μουσείο. Τόσο το Εκκλησιαστικό όσο και το Λαογραφικό μουσείο είναι επισκέψιμα τις ώρες που είναι ανοιχτή η Μονή 08,ΟΟ π.μ-12,00 και 15,30-18,00.