Με χωμάτινο κοίλο και λίθινη σκηνή, το αρχαίο θέατρο της Ήλιδας, ιδρυμένο στο ΒΑ όριο της αγοράς, είναι το καλύτερα σωζόμενο μνημείο της πόλης που διοργάνωνε τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Χρονολογείται στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ.
Πρωτεύουσα του ομώνυμου κράτους των Ηλείων και λίκνο των Ολυμπιακών Αγώνων, η Ήλιδα γνώρισε ιδιαίτερη ακμή, έχοντας υπό την κηδεμονία της το περίλαμπρο Ιερό του Διός της Ολυμπίας. Ο βασιλιάς της Ίφιτος, έπειτα από σχετικό χρησμό αναδιοργάνωσε το 776 π.Χ. τους Ολυμπιακούς Αγώνες και ήταν η Ήλιδα η πόλη που είχε την ευθύνη της τέλεσής τους κατά το μεγαλύτερο διάστημα της υπερχιλιετούς διάρκειάς τους. Η συμφωνία της Εκεχειρίας που υπέγραψε ο Ίφιτος και ο Νομοθέτης – βασιλιάς της Σπάρτης Λυκούργος που όριζε ως ιερά και απαραβίαστα τα σύνορα της Ήλιδας, εκτόξευσε την αίγλη και σφράγισε τη μετέπειτα τύχη και πορεία του αρχαίου κράτους και της πρωτεύουσάς του.
