Η Πορτάρα είναι το σήμα κατατεθέν της Νάξου. Είναι μια τεράστια μαρμάρινη πύλη, υπόλειμμα ενός ναού του Απόλλωνα του 530 π.Χ., που έμεινε ημιτελής στην κατασκευή του. Αποτελείται από 4 κομμάτια μαρμάρου βάρους 20 τόνων.
Βρίσκεται πάνω στο νησάκι «Παλάτια» στην είσοδο του λιμανιού της Νάξου.
Άρχισε να κτίζεται από τον τύραννο Λύγδαμι τον 6 αι. π.Χ., σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ναού του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα και της Ήρας στη Σάμο.
Ιωνικού ρυθμού, είχε μήκος 59 μ. και πλάτος 28 μ., ενώ η είσοδός του βρισκόταν στην δυτική πλευρά γεγονός ασυνήθιστο σε ναούς τέτοιου τύπου.
Η μνημειώδης πύλη που σώζεται σήμερα οδηγούσε από τον πρόδρομο στο σηκό του ναού και αποτελείται από τέσσερα μαρμάρινα τμήματα βάρους δεκάδων τόνων. Τριγύρω διακρίνονται ίχνη από τα θεμέλιά του καθώς και τα θεμέλια της περιμετρικής κιονοστοιχίας που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Τον 6ο ή 7ο αιώνα οι χριστιανοί έκτισαν εκκλησία πάνω στα ερείπια του με εγγεγραμμένη αψίδα.
Το νησάκι «Παλάτια» έχει συνδεθεί με τη λατρεία της Αριάδνης και του Διονύσου –άλλωστε ο μύθος θέλει την αρπαγή της Αριάδνης από τον Διόνυσο στην ακρογιαλιά τους- και θεωρείται ο τόπος όπου γιορτάστηκαν τα πρώτα «Διονύσια».