Η Νέα Καμένη είναι σήμερα το πιο ενδιαφέρον, αν όχι γενικά, τουλάχιστον γεωλογικά, σημείο της Σαντορίνης. Είναι ένα μικρό νησάκι, στο κέντρο της καλντέρας περίπου, το οποίο δημιουργήθηκε εξολοκλήρου από το ηφαίστειο, με τα παλαιότερα εδάφη του να χρονολογούνται μόλις το 1570 και τα πιο πρόσφατα το 1950!
Το ηφαιστειογενές νησί σήμερα για τους ντόπιους είναι το «ηφαίστειο», καθώς εκεί είδαν οι κάτοικοι τις πιο πρόσφατες εκρήξεις στην ηφαιστειακή ιστορία της Σαντορίνης – κι αν δεν ήταν μάρτυρες οι ίδιοι, καθώς η πιο πρόσφατη έκρηξη έγινε το 1950, εν τούτοις οι μαρτυρίες και οι προφορικές παραδόσεις από την δημιουργία της Νέας Καμένης, του νησιού που ξεπήδησε μέσα από τη θάλασσα, μέσα από τη φωτιά και το αδιάκοπο τρέμουλο της γης, παραμένουν ζωντανές στην λαϊκή κληρονομιά.
Η Νέα Καμένη, που παλαιότερα ονομαζόταν και Νέα Καϋμένη είναι σήμερα το μεγαλύτερο από τα δύο ηφαιστειακά νησιά της Σαντορίνης (το άλλο είναι η Παλαιά Καμένη), με έκταση περίπου 340 εκτάρια και ψηλότερο σημείο τα 127 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Αποτελεί την πιο «καινούρια» γη στην Ανατολική Μεσόγειο και είναι απολύτως επισκέψιμη στους πολίτες, που μπορούν να περπατήσουν την επιφάνειά της και να φτάσουν ως τον κρατήρα από όπου έως σήμερα βγαίνουν ατμίδες. Διαθέτει άλλωστε δύο αγκυροβόλια, τον όρμο Ταξιάρχη στα νοτιοανατολικά και τον όρμο Ερινιά στα βόρεια. Η Νέα Καμένη και η Παλαιά είναι περιοχές ενταγμένες στο κοινοτικό δίκτυο NATURA 2000.